Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

Кимё

Кимё фани асосан моддаларнинг тузилишини, хоссаларини ўрганадиган фандир. Кимё фани бошқа табиий фанлар, жумладан физика, геология ва биология билан боғлиқдир. Кейинги вақтларда тирик организмларда бўладиган кимёвий ҳодисаларни ўрганадиган биокимё ва биоанорганик кимёлар жадал суратлар билан ривожланмоқда. Ҳозирги даврда ҳаётни кимёсиз тасаввур этиб бўлмайди. Кимё саноати ҳозирги вақтда кенг кўламда ривожланмокда, натижада унинг ёрдамида керакли бўлган кимёвий ҳар хил хомашёлар олишга муяссар бўлинди, жумладан: пластмасса, сунъий тола ва ёқилғи, бўёқлар, дорилар ва бошқа моддалар ишлаб чиқарилаяпти. Ўзбекистон республикаси мустақиллика эришгандан сўнг инсон олдидаги энг муҳим вазифалардан бири атроф муҳитни ва одамларнинг ишлаб чикариш фаолиятини муҳофаза қилиш бўлиб қолди.

Қуёш энергиясидан фойдаланишнинг физикавий асослари

Махсус курс (Қуёш энергиясидан фойдаланишнинг физикавий асослари) фани бўйича замонавий педагогик технология асосида ёзилган маъруза матнлари В 5440100 - ФИЗИКА таълими йўналишида таҳсил олаётган талабалар учун мўлжалланган.

Кимёвий экология

Ер юзида океанлар, музликлар, дарёлар, ёмғирлар ва ҳоказолар мавжуддир. Нима учун кам ? Чунки бугунги кунда инсониятнинг эҳтиёжини сайёрамизда ҳосил қилинаётган чучук сув ресурсларига тенглашиб қолади. Чунки ишлаб чиқариш ва ҳаёт фаолиятимиз жараёнларида биз тозалаётган сувга қараганда кўпроқ сувни ифлослаймиз. Бундан ташқари, ердаги сувнинг кўп қисми сув эмас, балки етарли даражада концентирланган туз эритмалари ва б.қ. эритмалардир. Ана шунинг учун ҳам сувни тежаш, исроф қилмаслик лозимдир. Сувлар физик-кимёвий хусусиятларига кўра икки хил бўлади: қаттиқ ва юмшоқ сув. Қаттиқ сув ичида калций Са2 К ионни Mg2 ионлар бор сувларнинг хоссалари йиғиндиси Са2 ионларининг умумий концентрацияси сувнинг умумий қаттиқлиги дейилади. Карбонатли ва карбонатсиз қаттиқ сувга фарқланади. Сувнинг қаттиқлиги 1 л га мг экв билан юмшатилган, тузсизлантирилган ва ҳ.к. сувнинг қаттиқлиги 1кг га мг эквивалент билан ифодаланади. Табиий сувнинг қаттиқлиги 0,1 , 0,2 гр эквл дан токи 80-100 эквл гача бўлади. Қаттиқ сувда кир ювганда сув кўп сарфланади, чунки сувнинг бир қисми Са2 К ионлари билан эримайдиган чукма ҳосил қилади. Қаттиқ сувда сабзавот ва гўшт қийин пишади, чунки Са2 К ионлари оқсиллар билан эримайдиган бирикмалар ҳосил қилади. Сувнинг қаттиқлиги юқори бўлса, буйракда тош йиғилишига таъсир сабаб бўлади. Марказлаштирилган сув таъминотида ишлатиладиган сувнинг қаттиқлиги 7 мг эквл бўлиши керак. Қаттиқлиги юқори бўлган сув манбаларидан фойдаланиш зарурати туғилганда сув махсус усулда юмшатилади.

Fizikaviy va kolloid kimyo

Ushbu ma`ruza matnining` maqsadi talabalarga fizik kimyo fanini murakkab moddalarda sodir buladigan fizika konunlari va tajribalari asosida kimyoviy jarayonlarni borishini tushuntirib berushdir.

Landshaftshunoslik asoslari fanidan ma'ruzalar matni

Ma’ruza matnida Landshaftshunoslik asoslari fanining rivojlanish tarixi, Landshaft haqida tushunchalar, Landshaft komponentlari va landshaft hosil qiluvchi omillar, Landshaftlarning morologik tuzilishi va ichki aloqadorliklari, Landshaftlarniig dinamikasi va rivojlanish qonuniyatlari, Landshaftlarda energiya oqimi va namlikning aylanma xarakati, Landshaftlarda moddaning biogeokimyoviy aylanishi Landshaftlar geokimyosi va geofizikasi, Landshaftlar tasnifi, Antropogen landshaftlar va uning tiplari haqida tushuncha, Amaliy landshaftshunoslikning vujudga kelishi va rivojlanishi, Landshaftlarni bashoratlash , Landshaftlarni muhofaza qilish, Tabiiy geografik rayonlashtirish masalalari keng yoritib berilgan. Ma’ruza matnida xarita va sxemalar boyitilgan, matn oxirada takrorlash uchun savolar berilgan. Foydalanish uchun adabiyotlar tavsiya etilgan. Ma’ruza matinni tayyorlashda fanga ta’luqli adabiyotlardan foydalanilgan, talab darajasida tayyorlangan.

Fizika (II qism)

Ushbu ma’ruzalar matni O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan №104-Б ro’yxatga olingan va №186 raqamli qaror bilan tasdiqlangan, namunaviy dastur asosida tayyorlangan. Ushbu ma’ruzalar matni “Umumiy fizika” kafedrasining №1, 29 iyun 2013 yilda kafedra yig’ilishida ko’rib chiqildi.

Fizika kursi (II qism)

Ushbu ma’ruzalar matni fizika kursi 3 semestr davomida o‘rganiladigan bakalavriatning texnika yo‘nalishlari bo‘yicha ta’lim olayotgan talabalar uchun mo‘ljallangan. Bunda fizika kursining elektromagnetizm, tebranish va to‘lqinlar bo‘limlariga bag‘ishlangan 18 ta ma’ruza matnlari keltirilgan.

Назарий механика

Назарий механика фани, мақсади ва вазифалари хақида қўлланманинг бошида етарлича маълумот берилган, шунинг учун оғзаки равишда ҳар бир йўналишлар учун уларга яқин бўлган техникага оид қўшимча малумотлар билан бойитиб борилади.

Физика фанидан маърузалар матни. 1-қисм

Мaърузaлaр мaтни физикa курсининг меxaникa, мoлекуляр физикa, электрoтстaтикa вa ўзгaрмaс тoк бўлимлaригa бaғишлaнгaн. Ушбу мaърузaлaр мaтнигa киритилгaн мaвзулaр меxaник ҳoдисaлaр, гaз қoнунлaри, электрoтстaтик мaйдoн вa ўзгaрмaс тoк қoнунлaрини тaлaбaлaр тoмoнидaн ўзлaштиришлaридa зaрур қўллaнмa бўлиб ҳисoблaнaди. Мaърузaлaр мaтни 18 тa мaърузa мaвзулaридaн ибoрaт. Бундa ҳaр бир мaърузa бўйичa ўргaнилaдигaн мaвзулaр нoми, улaрнинг мaзмуни, мoҳияти ҳaмдa шу мaвзугa тегишли чизмaлaр вa мaтемaтик фoрмулaлaр келтирилгaн. Шу билaн биргa ҳaр бир мaърузa мaвзуси oxиридa тaянч сўз вa ибoрaлaр, нaзoрaт сaвoллaри келтирилгaн. Мaърузaлaр мaтни oxиридa фoйдaлaнилиши зaрур бўлaдигaн aдaбиётлaр рўйxaти берилгaн.

ДИНШУНОСЛИК

Дин инсониятнинг узоқ ижтимоий-тарихий ва маданий ривожланиш жараёнида пайдо бўлган маънавий бойликларидан биридир. Унда инсониятнинг асрлар давомида тўпланган ижтимоий, маънавий, илмий, бадиий, сиёсий, хуллас инсон ва жамият, инсон ва табиат ўртасидаги муносабатлар жараёнида пайдо бўлган ранг-баранг тажрибалари ўз аксини топади. Демак, инсон ўзини онгли мавжудот сифатида идрок этганидан бери сеҳрли кучларга ва диний қарашларга ишониб келади.

ЎЗБЕКИСТОНДА ДЕМОКРАТИК ЖАМИЯТ ҚУРИШ НАЗАРИЯСИ ВА АМАЛИЁТИ

"Ўзбекистонда демократик жамият қуриш назарияси ва амалиёти" фанининг асосий мақсади жамиятнинг сиёсий тизими, сиёсий жараёнлар ва сиёсий ҳокимият ҳамда унинг таркибий қисмлари, сиёсий партиялар, сиёсий ташкилотлар уларнинг ўзаро муносабатларини чукур таҳлилий ўрганиш. Шунингдек, истиқлол йилларида мамлакатимизда амалга оширилган демократик ислоҳотлар уларнинг мазмун-моҳияти ҳамда аҳамияти очиб берилади. Айниқса, Ўзбекистонда демократик жамият қуришда янги тарихий даврнинг бошланиши, Президент И.А.Каримов томонидан демократик фукаролик жамият қуриш назарий асосларининг ишлаб чикилиши. Унинг ўрганилишини тақозо етувчи шарт-шароитлар ва омиллар талабаларга чукур ўргатилади.

Физика фанидан маърузалар

Механика фан сифатида III асрдан то бизнинг эрамизгача кадим грек олими Архимед ричакларни мувозанат конунини ва сузаетган жисмларни мувозанат конуни яратилгандан бошлаб ривожланиб келмокда. Механиканинг асосий конунини Италиялик физик ва астроном Г.Галилей ва тулик тушунтириш ишларини инглиз олими И.Ньютон нихоясига етказди. Галилей-Ньютон механикасида еруглик тезлигидан жуда кичик булган тезликлар учун классик ва макроскопик жисмлар харакат конунини ургатади деб айтиб утди.

ENG YANGI TARIX (1945-2010-yillar)

Ikkinchi jahon urushidan keyingi vaqtda va XXI asr boshlarida Yevropa va Amerika mamlakatlarining tashqi siyosati, o‘zaro munosabatlari, xalqaro maydondagi o‘rni va dunyo sahnasida gegemonlik qilishga intilishlari, ikki qutbli dunyo o‘rtasidagi kurash, sotsializm sistemasining yemirilishi hamda SSJIning parchalanishi bilan ko‘p qutbli dunyoning vujudga kelishi masalalari yoritiladi.

YANGI TARIX

XVIIasrga kelib insoniyat tarixidagi o'rta asrlar davri feodal yer-mulk munosabatlarining cheksiz hukmronligiga putur etdi. XVII-XVIII asrlarda qo'l mehnatiga asoslangan manufakturalar o'rnini mashinalashgan kapitalistik korxonalar egalladi.Sanoat to'ntarishi yuz berdi. Bu inqilobiy o'zgarish jamiyat hayotining barcha sohalariga-iqtisod, siyosat, ijtimoiy va madaniyat jabhalariga, kishilarning ongi va ruhiyatiga, mehnati va turmushiga ta'sir qildi. Angliyada vujudga kelgan va jahonning eng yirik mamlakatlarini qamrab olgan bu o'zgarishlar, kishilik jamiyati tarixida yangi davrni boshlab berdi.

ХХ аср иккинчи ярми жаҳон тарихи

Ушбу китобда муаллифнинг ХХ асрнинг иккинчи ярми жаҳон тарихи бўйича маърузалари жамланган. Маърузаларда айрим хорижий мамлакатларнинг ХХ асрнинг иккинчи ярмидаги ижтимоий- иқтисодий ва сиёсий ривожланиши жараёни баён этилган. Халқаро муносабатлар ривожланиши ҳамда Ғарб ва Шарқ мамлакатлари тараққиёти кўриб чиқилган. Ихтисоси мамлакатшунослик бўлган муаллифнинг бу асари АҚШ Таълим ва маданий алоқалар бюроси грантига сазовор бўлган. Маърузалар тўплами талабаларга, аспирантларга ва жаҳон тарихи борасида тадқиқот олиб борувчи мутахассисларга мўлжалланган.

БОРЕЛЕВСКИЕ МЕРЫ, ИНТЕГРАЛЫ И ПОТЕНЦИАЛЫ (10 лекций)

Здесь собраны лекции академика А.Садуллаева, прочитанные магистрантам и аспирантам в 2007-08 учебном году в Национальном университете Узбекистана. Лекции начинаются с напоминания интеграла Римана, классической меры Лебега в Rn, а затем определяется абстрактная мера и интеграл Лебега.